تاریخچه عطرهای زنانه در فرهنگ پارسی از گذشته تا به امروز عطر یا پرفیوم که با نام ادکلن نیز شناخته میشود، امروزه در کنار مواد خوشبو کننده یکی از فاکتورهای جذابیت به حساب میآید. عطر تنها یک رایحه نیست، پلی است میان خاطرات، احساسات و هویت زنانه. در طول تاریخ ایران زنان پارسی از عطر صرفا برای زیبایی و طراوت استفاده نمیکردند، بلکه آن را به عنوان بخشی از آیینها، طب سنتی و فرهنگ زندگیشان میدانستند.
ممکن است، بارها این سوال برای شما مطرح شده باشد، که صنعت عطرسازی در چه زمانی رواج پیدا کرده است؟ مواد سازنده عطر و ادکلن ها و انواع عطرها از چه عناصری است؟ ساخت عطر شیمیایی از چه زمانی و از چه کشوری آغاز شده است؟
در این مقاله میخواهیم با سفر به گذشته، تاریخچه استفاده از عطرهای زنانه در فرهنگ پارسی را از دوران باستان تا دوران معاصر بررسی کنیم.
چرا ایرانیان به عطر و بو اهمیت زیادی میدهند؟
تاریخچه عطرهای زنانه در فرهنگ پارسی از از گذشته تا به امروز به عطر و رایحه اهمیت زیادی میدهند، زیرا در فرهنگ ایرانی، عطر نمادی از زیبایی، تمیزی، جذابیت، احترام و برقراری ارتباط با دیگران میباشد. در تاریخ ایران عطر و خوشبو کردن بدن همواره نشانهای از مقام و رفاه بوده است. به طوری که در مراسم مذهبی، فرهنگی و اجتماعی استفاده از عطر جایگاه ویژهای داشته است. این اهمیت به عطر در جامعه ایرانی از باورهای باستانی و نمادهای مذهبی سرچشمه میگیرد و همچنان در زندگی روزمره ایرانیان نقش پررنگی دارد.
عطر در دوران باستان
دوران باستان آغاز رایحهها در سرزمین پارس به حساب میآید. ایران یکی از نخستین تمدنهایی بود که مردمانش عطر را تولید و از آن استفاده کردند. در دوران هخامنشیان و ساسانیان هم زنان درباری از ترکیبات طبیعی مانند گل محمدی، زعفران، دارچین، مشک و عنبر برای تولید رایحههای معطر استفاده میکردندکه نمونه ان در عطر شرکتی اقتصادی لطافه است
کاوشهای باستان شناسی در پاسارگاد و تخت جمشید از وجود ظروف کوچک سنگی و فلزی مخصوص نگهداری عطر خبر میدهند که حکایت از رواج فرهنگ عطرسازی میان اشرافزادگان پارسی دارد. زنان اشرافی در مراسم مذهبی، آیینهای ازدواج و مهمانیهای سلطنتی از عطر برای تقویت حضور و جلب توجه خود استفاده میکردند. استفاده از روغنهای معطر به عنوان بخشی از نظافت بدن و حفظ زیبایی در حمامهای سنتی رواج داشته است
عطر زنانه با ورود اسلام به ایران
با ورود اسلام عطرسازی در ایران جنبه علمیتری به خود گرفت و وارد عرصه جدیدی شد. پزشکان ایرانی همچون ابن سینا در کتاب معروفش «قانون در طب»، به خواص درمانی رایحهها اشاره کرده است. همچنین این پزشک نامدار ایرانی روش استخراج عطر از گلها، مخصوصاً گل محمدی را در کتابش آورده است. در واقع ابن سینا نخستین کسی بود که فرایند تقطیر برای استخراج اسانسهای گیاهی را معرفی کرد. این روش ابن سینا تا به امروز در عطرسازی جهان کاربرد دارد.
در فرهنگ اسلامی ایرانی استفاده از عطر برای زنان در خانه و در جمع محارم رواج داشته است. بسیاری از زنان هنگام آماده شدن برای شوهر، از رایحههای طبیعی استفاده میکردند تا فضای خانه را گرمتر و عاشقانهتر کنند.
عطرهای زنانه در دوران صفویه
در دوران صفویه که ایران به عنوان یکی از قدرتهای بزرگ منطقه شناخته میشد، عطرهای زنانه تبدیل به بخشی از هویت اشرافی شدند. بانوان درباری از ترکیبات گران بهایی مثل مشک، عنبر، صندل، عود و گل نرگس در عطرهای شخصی خود استفاده میکردند.
بسیاری از سفرنامه نویسان اروپایی از جمله ژان شاردن در خاطرات خودشان نوشتهاند که بانوان ایرانی با دقت در انتخاب رایحه و ترکیب آن با لباس و زیورآلات جلوهای بینظیر از زنانگی خود خلق میکردند.
عطرهای زنانه در زمان قاجار
در دوران قاجار فرهنگ عطرسازی همچنان با روشهای سنتی ادامه پیدا کرد. گلاب، عرق بهارنارنج، عرق بیدمشک و عرق نسترن از جمله عطرهایی بودند که زنان ایرانی در خانهها تهیه و استفاده میکردند.
با گسترش روابط با اروپا، کم کم عطرهای وارداتی از فرانسه و عثمانی راه خود را به خانههای اشراف زادهها و خانوادههای درباری باز کردند. زنان طبقه متوسط اما همچنان به رایحههای سنتی پایبند بودند.
عطرهای زنانه در دوران پهلوی
در دوره پهلوی، با مدرن سازی ساختارهای اجتماعی و افزایش سفرهای خارجی، عطرهای برند اروپایی وارد ایران شدند. زن ایرانی در این دوره با مفهوم «عطر به عنوان ابزار مدرن زنانه» آشنا شد.
مجلههای مد، تبلیغات عطرهای فرانسوی و فروشگاههای لوکس زنان ایرانی را با رایحههایی چون شانل، دیور و لانوین آشنا کردند. هرچند بسیاری از زنان هنوز عرقیات سنتی مانند گلاب را برای مصارف روزمره حفظ کرده بودند.
اما در دهههای اخیر زنان ایرانی از یک سو به عطرهای بین المللی علاقمندند و از طرف دیگر برندهای ایرانی شروع به تولید رایحههایی بر پایه ترکیبات اصیل پارسی کردهاند. عطرهایی با پایه گلاب کاشان، مشک ایرانی، زعفران خراسان و عنبر طبیعی بار دیگر در قالبهای مدرن بازآفرینی شدهاند.
عطر، هویت و برند شخصی زن ایرانی!
امروزه زنان ایرانی از عطر به عنوان بخشی از هویت فردی و استایل شخصی استفاده میکنند. هر زن رایحهای خاص برای خودش انتخاب میکند که او را از دیگران متمایز کند. این عطر میتواند الهام گرفته از سنتهای خانوادگیاش باشد یا محصول یک برند لوکس بین المللی.
بازار عطر زنانه در ایران
در سالهای اخیر بازار عطرهای زنانه در ایران رشد چشمگیری داشتهاند. برندهای ایرانی مانند سنتی ساز، عطرسرای ایران، و عودینه در کنار برندهای بین المللی تلاش کردهاند تا به سلایق متنوع زنان ایرانی پاسخ دهند. عطرهای گرم شرقی، خنک گلدار، رایحههای چوبی و پودری، همه در سبد انتخاب زنان ایرانی قرار گرفتهاند.
بهترین برندهای عطر و ادکلن ایرانی
در سالهای گذشته برندهای تولید عطر و ادکلن ایرانی پیشرفت چشمگیری داشتهاند. همچنین توانستهاند با بهرهگیری از تکنولوژیهای روز و ترکیبهای منحصر به فرد ادکلنهای شرکتی با کیفیت بالا و قیمت مناسب تولید کنند. برندهای مختلف با ایجاد رایحههایی مشابه ادکلنهای جهانی، توانستهاند توجه بسیاری از علاقهمندان به عطر و ادکلن را به خود جلب کنند. بهترین شرکتهای تولید کننده ادکلن ایرانی، هم اکنون نیز در بازار ایران و حتی خارج از کشور شناخته شدهاند.
برندهایی مثل ژک ساف، رودیر، اسکلاره، برندینی، آروما، مونارچی، بایلندو، آدولفو، جاسپر، بالرینا، وودی سنس، تورنته و دیگر برندهای معتبر ایرانی بهترین کیفیتها را با مناسبترین قیمت در حجمهای مختلف ارائه میدهند. این برندها با تولید عطرهای ایرانی با رایحههای جذاب و ماندگار، توانستهاند جایگاه ویژهای در بازار عطر ایران پیدا کنند.
جمعبندی
طبق مطالبی که در تاريخ و گذشته صنعت عطر در بین زنان ایرانی خواندیم، عطر، آینه زن ایرانی در طول تاریخ به شمار میرود.
از روغن گل سرخ در قصرهای ساسانی گرفته تا رایحه دل انگیز شانل در خیابانهای تهران امروزی، عطر همیشه بخشی از زندگی، زیبایی و احساسات زنان ایرانی بوده است. آنچه عطرهای زنانه را در فرهنگ پارسی خاص میکند، نه تنها کیفیت رایحه، بلکه معنایی است که هر زن درون آن میریزد. حس خنکای بهاری، خاطرهای از یک عزیز، بویی از کودکی یا عطری از یک عشق فراموش نشدنی میتوانند از جمله دلایل استفاده از عطر در بین زنان ایرانی باشد.
عطر بخشی از تاریخ زنانه ماست، رایحهای که از دل قرنها عبور کرده تا امروز در نفسهای ما جاری شود. اگر در مورد انواع رایحههای طبیعی و مدرن سوالی داشتید، میتوانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.